Help:Gebruik van bestanden

Deze handleiding geeft informatie over de twee stappen van het plaatsen van een bestand in een artikel: een bestand uploaden en vervolgens in een artikel plaatsen.

Uploaden van bestanden

Bestanden voor gebruik in artikelen moeten altijd geüpload worden naar Modelspoorwijzer-server, andere bestanden kunnen niet direct gebruikt worden. Het uploaden kun je vinden in het linkermenu onder Hulpmiddelen -> uploaden.

Indien u een foto, geluidsbestand of video heeft die goed bij een artikel past, kunt u deze uploaden via het upload formulier in het linker menu (Bestand uploaden). U krijgt nu een formulier te zien met daarin een aantal opties:

Het kan niet genoeg herhaald worden: bestanden moeten vrij zijn van auteursrechten! Schending van auteursrechten is strafbaar! Vermeld daarom zo volledig mogelijk de informatie over de auteursrechtensituatie.

Typen bestanden

Links een uitvergroting van een vectorafbeelding (zoals SVG), rechts van een rasterafbeelding (zoals PNG)

De mediawiki-software ondersteunt een aantal formaten voor bestanden. In de tabel hieronder staat welke waarvoor het meest geschikt zijn.

JPEG/JPG moet eigenlijk alleen voor foto's en nooit voor grafisch werk gebruikt worden, omdat door het compressiealgoritme van JPG artefacten (blokjes) kunnen ontstaan. Bij foto's valt dit minder op.

Het verschil tussen SVG en PNG zit hem in het interne formaat, SVG is een vectorformaat, PNG een rasterformaat. SVG is makkelijk om te zetten naar PNG (de mediawiki-software doet dit ook omdat pure SVG nog niet veel ondersteund wordt), andersom niet. De grote voordelen van SVG zijn echter dat het bestand makkelijk aan te passen is (bijvoorbeeld kleurcorrecties in vlaggen of aanvullingen in een grafiek) zonder kwaliteitsverlies, en dat het bestand onbeperkt van enorm klein naar enorm groot geschaald kan worden, zonder dat zoals bij PNG de pixels zichtbaar worden. Hierdoor verdient SVG vaak de voorkeur boven PNG. Vanuit de gemeenschap wordt het gebruik van SVG ook toegejuicht.

Een nadeel van SVG is dat de grootte van tekst vaak onvoorspelbaar is. SVG is daarom niet aan te bevelen als er tekst (letters en cijfers) in het bestand voorkomen.

Een bestand plaatsen

Er is een groot aantal mogelijkheden om een bestand in een artikel te plaatsen. Hieronder worden de meest gebruikte methoden uitgelegd, met daarbij steeds de code om een bestand te genereren en daarna het resultaat.

Let er op dat bij voorkeur de afbeeldingen of andere bestanden rechts worden geplaatst. Soms heeft plaatsing aan de linkerkant de voorkeur, bijvoorbeeld een portret van iemand die naar rechts kijkt.

Een geschikte plaats is niet aan het begin van het artikel maar na de inleiding, vóór de eerste tussenkop. Op die plek wordt namelijk de automatische inhoudsopgave ingevoegd en het plaatje komt dan in de lege ruimte rechts van de inhoudsopgave.

Het bestand wordt over het algemeen geplaatst door een link te plaatsen, met daarachter optioneel een aantal opties:

[[Bestand:bestandnaam.jpg|optie1|optie2|optie3|...]]

Let op:

• Voor de bestandsnaam moet "Bestand:" geplaatst worden.
• De naam mag spaties bevatten, deze mogen echter als liggend streepje ("_") geschreven worden.
• De naam moet de bestandsnaam zoals bovenaan de pagina staat zijn, dus niet zoals uit de URL.
• De bestandsnaam is hoofdlettergevoelig. Test.jpg is niet hetzelfde als Test.JPG. (dit geldt niet voor de eerste letter: test.jpg en Test.jpg zijn hetzelfde).
• De extensie (.jpg, .svg, .png, .gif, ...) is verplicht.

De bestanden op zijn vaak te groot om direct in een artikel te plaatsen. Zie hieronder voor aanwijzingen hoe u een bestand in een ander formaat op een pagina kunt gebruiken. Het is dus beter om niet zelf kleinere versies van bestanden te maken en te uploaden.

In de hieronderstaande voorbeelden gebruiken we steeds een bestand van een keermuur als voorbeeld. Wilt u zelf testen, doe dit dan op de Wiki Testpagina. Succes!

Een bestand plaatsen: eenvoudig

Een bestand invoegen is heel eenvoudig:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG]]

Dit geeft:

Een bestand plaatsen: thumbnail

Het nadeel van de methode hierboven is dat het bestand op oorspronkelijke grootte midden in de tekst komt. Meestal is dat niet gewenst. Over het algemeen is het het mooist om bestanden rechts van de tekst te hebben in een wat kleiner formaat. Gebruik dan:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|right|250px]]

Dit geeft:

Je kunt ook thumb gebruiken. Dan geldt automatisch right en een verstekwaarde voor de grootte. Bovendien komt er ruimte voor een beschrijving:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb]]

Dit geeft:

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_1f571fd81872-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Een bestand plaatsen met beschrijving

Bij een bestand kan ook een beschrijving geplaatst worden. Het kan, maar het is lang niet altijd nodig. Als u een artikel over een keermuur schrijft, dan spreekt het vanzelf dat dit plaatje een keermuur toont. Dat hoeft u er niet onder te schrijven. Een beschrijving is zinvol als u iets meer over het bestand kunt vertellen, bijvoorbeeld dat de foto bij een bepaalde gelegenheid is gemaakt.

Irrelevante gegevens hebben we op de Modelspoorwijzer Wiki liever niet. Tekst als "Tekening van ..." b.v. is overbodig.

Je maakt een beschrijving met:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb|Keermuur aan de zuid zijde van Wuppertal hbf]]

Dit geeft:

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_e56c40cbb1e0-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Keermuur aan de zuid zijde van Wuppertal hbf

Een bestand herschalen

Vaak zijn bestanden te groot voor in het artikel. Dit is geen probleem, het is ook niet de bedoeling dat u zelf dat bestand gaat verkleinen: de Wiki-software kan dat voor u doen. Bovendien kunnen geïnteresseerden de foto dan nog steeds in volledige grootte bekijken - als ze dat willen (door er op te klikken). Zoiets heet een thumbnail. Een eerste voorbeeld hiervan zagen we hierboven al met het gebruik van de thumb-optie.

Het voordeel van de thumb-optie is dat bestanden in een uniforme grootte in beeld komen (tenzij ook ...px wordt gebruikt). Geregistreerde gebruikers kunnen via hun voorkeuren de grootte voor thumbnails aanpassen. Bij een grotere monitor, met een breedbandverbinding is het bijvoorbeeld prettig om de grootte van 150 naar bijvoorbeeld 300 te verhogen, maar bij een modemverbinding kan 75 een betere optie zijn.

Verder kan op de pagina zelf het bestand ook nog vergroot of verkleind worden. Het nadeel hiervan is dat alle gebruikers deze op dezelfde grootte zien. Wees hier dus spaarzaam mee.

Stel: we willen het bestand verkleinen tot 100 pixels: dan doen we:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|100px]]

Opmerkingen:

• Het herschalen van bestanden gebeurt op de server van Modelspoorwijzer zelf. Dit betekent dat bij een groot bestand de gebruiker het grote bestand zelf niet binnenhaalt, maar de verkleinde versie. Hierdoor hoeft de gebruiker minder lang te wachten op het laden van de bestand.
• Het is niet wenselijk een bestand te vergroten: in de eerste plaats komt dit de beeldkwaliteit niet ten goede (dit geldt niet voor SVG). In de tweede plaats verwacht een bezoeker een groter bestand als hij op het plaatje klikt, en dat werkt niet als het bestand al vergroot is (dit geldt ook voor SVG).
• Het is ook mogelijk naast een maximum breedte, ook een maximum hoogte op te geven. De server herschaalt dan automatisch het bestand zodat hij beide grenzen niet overschrijdt.

Een voorbeeld: maximum horizontaal 50 pixels en verticaal 70 pixels:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|50x70px]]

Tekst bij een bestand zetten

Zoals al gezien bij het genereren van een bestand door middel van "thumb" is het mogelijk een beschrijving bij een bestand te plaatsen. Bij bestanden zonder "thumb", waarbij geen kader geplaatst wordt, kan er toch een beschrijving bijgeschreven worden. Deze wordt dan pas zichtbaar als men met de muis even op het bestand blijft staan. Dit kun je doen als de beschrijving niet van belang is.

Voorbeeld:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|100px|left|Keermuur]]

Dit geeft:

Dit kun je ook doen als je geen schaling gebruikt.

Opmerking:

• De omschrijving moet altijd de laatste van de opties zijn.
• Het verdient de voorkeur om een thumbnail met omschrijving te gebruiken.

Plaats van het bestand op de pagina

Het verdient de voorkeur om alle wat grotere bestanden rechts van de tekst te plaatsen.
Worden alle bestanden helemaal bovenaan het artikel geplaatst, nog voor de tekst, dan worden deze allemaal aan de rechterkant onder elkaar geplaatst.

Bestand in een paragraaf

Hoort een bestand bij een bepaald deel van een artikel, plaats het bestand dan bovenaan, direct onder de kop van de paragraaf. Deze komt dan mooi rechts bij dit deel van het artikel.

Links of gecentreerd

Soms is het echter wenselijk om het bestand links of gecentreerd te hebben. In de thumb-optie kan dan left of center gebruikt worden. De thumb kan ook weggelaten worden. Dan moet ook een grootte bijgevoegd worden. De artikeltekst loopt rechts en/of links langs het bestand door.

Voorbeeld:

[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb|left|bestand links]]
[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|right|100px|bestand rechts]]

Dit geeft:

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_59b92966bc69-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

bestand links

Opmerkingen:

• De volgorde van de opties maakt niet uit, zolang de omschrijving maar de laatste is.
• De beschrijving is te zien door met de muis op het bestand te gaan staan.
• De tekst vloeit om de bestanden heen. Zonder left, right of thumb staan de bestanden in de tekst, wat vaak minder mooi is.
• left en thumb zijn te combineren.

Verdrongen bestand

Soms hoort een bestand bij een bepaald deel van een artikel, maar wordt deze door de bovenliggende bestanden naar beneden gedrukt. Ten eerste moet dan afgevraagd worden of er niet teveel bestanden in het artikel staan. Is dit niet het geval, dan kan het bestand eventueel links geplaatst worden (zie hierboven). Een andere truc is het gebruiken van de clear="all" methode. Hierbij wordt een nieuwe regel aangemaakt met als eis dat de pagina over de gehele breedte vrij is. Het bestand wordt dan helemaal vrij geplaatst en de artikeltekst gaat onder het bestand verder (zie voorbeeld in de volgende paragraaf).

Voorbeeld:

<br clear="all" />

Gat onder het bestand

Na de tag <br clear="all" /> onder een bestand ontstaat soms een gat, door een ander bestand dat aan de rechterkant doorloopt. Door niet clear="all", maar clear="left" te gebruiken, wordt alles rechts van het bestand genegeerd, en gaat de navolgende tekst direct onder het bestand verder.

Geavanceerde bestanden

Originele grootte

Als een bestand, zoals een diagram, in de oorspronkelijke grootte maar met een kader en omschrijving in de tekst geplaatst moet worden, kan in plaats van thumb ook frame gebruikt worden.

Voorbeeld:

[[Bestand:Rechthoek.png|frame|Een rechthoek]]

Het resultaat is hier rechts te bekijken

Een rechthoek

Bewerk-linkjes door de tekst

Als een aantal bestanden bovenaan rechts geplaatst worden, dan kan het gebeuren dat er een aantal "bewerk"-linkjes dwars door de tekst heen lopen. Een oplossing hiervoor is gebruikmaken van het Wrapper- of galerij rechts-sjabloon.

Voorbeeld:

{{wrapper}}
|[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb|Een eerste bestand]]
|-
|[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb|Een tweede bestand]]
|-
|[[Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|thumb|Een derde bestand]]
|}

Wat hier gebeurt is dat er een tabel aangemaakt wordt die rechts op de pagina geplaatst wordt met daarin de bestanden, waardoor de "bewerk"-linkjes weer goed komen te liggen.

Opmerkingen:

• Vergeet niet voor een bestand steeds een | te plaatsen.
• Vergeet niet tussen twee bestandsregels steeds een |- te plaatsen.
• Vergeet niet de tabel af te sluiten met een |}.

Enkel een link naar een bestand plaatsen

Soms komt het voor dat er enkel een link naar een bestand - of een geluidsfragment of film - nodig is, zonder dat het bestand in de tekst zelf geplakt wordt. Dit werkt zo:

[[Media:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG]]

(dus Media en niet bestand), en dit geeft Media:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG.

Net zoals bij elke doodnormale Wiki-link werkt dit:

[[Media:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG|Klik hier voor een mooie foto van een keermuur]]

Dit geeft dan: Klik hier voor een mooie foto van een keermuur

Direct naar de beschrijvingpagina linken

Als je op een overlegpagina een bestand wilt bespreken kan het nodig zijn om naar de beschrijvingspagina van een bestand te linken. Dat gaat heel eenvoudig;

[[:Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG]]

(let op de dubbelepunt na de [[), en dit geeft zoiets: Bestand:Keermuur Wuppertal hbf-1.JPG.

Zie ook

• Help:Sjablonen voor afbeeldingen voor extra functionaliteit
• Modelspoorwijzer:Beleid voor gebruik van media
• Modelspoorwijzer:Verzoek om afbeeldingen: overzicht van artikelen waarbij afbeeldingen gewenst zijn
• Help:Tekstopmaak: Tekstopmaak

• Wiki testpagina om te experimenteren

• GIMP: vrij programma om afbeeldingen te bewerken