Een tijdperk is een indeling van de tijd in een niet constant aantal jaren.
De tijdperken kenmerken zich door technische evoluties en veranderingen in de sociaal economische structuren van een land of regio. De middeleeuwen, de bronstijd en een epoch in de geologische geschiedenis zijn voorbeelden van tijdperken. Ook binnen de modelspoorhobby kennen we tijdperken.
Deze worden aangegeven als zijnde tijdperk en dan een Romeinse 1 (t/m 6).
- Vanaf de eerste ontwikkelingen binnen de spoorwegen en de ontwikkeling van de eerste stoomlocomotieven tot aan het jaar 1925 kenmerkt zich als zijnde tijdperk I.
- In tijdperk II, beginnend in 1925 zijn het veelal stoomlocomotieven wat je ziet, aan het eind van dit tijdperk, omstreeks 1945 ziet men ook de eerste elektrische locomotieven, welke toen al werden gebouwd, echter waren deze nog niet algemeen in gebruik.
- Na de oorlog, in 1945, nemen we afscheid van het stoom gebeuren en komen diesel en elektrisch materieel in ontwikkeling. Zo is aan het einde van tijdperk III in 1970, een deel van de stoom vervangen voor diesel en elektrisch materieel.
- Na 1970 nemen we snel afscheid van stoommachines, hier en daar zie je nog wat rijden, ook heden ten dage nog. Toch is eigenlijk alles wel overgegaan op diesel en elektrisch zeker aan het eind van tijdperk IV in 1990.
- Tijdperk V breekt aan in 1990, de eerste echte hoge snelheidstreinen worden geïntroduceerd. Veelkleurigheid in materieel neemt toe.
- Eigenlijk zitten we nog altijd in tijdperk V. Echter kunnen we ook een tijdperk VI omschrijven. Namelijk het tijdperk waarin zich de internationale particuliere vervoerders zich aanbieden.
Kort nog even alle tijdperken op een rij:
Tijdperk |
Samenvatting |
Jaartallen
|
I
|
Ontstaan van materieel en van spoorwegen
|
tot 1925
|
II |
Stoom |
1925 t/m 1945
|
III |
Stoom, diesel en elektrisch |
1945 t/m 1970
|
IV |
Diesel en elektrisch |
1970 t/m 1990
|
V |
Hogesnelheidstreinen |
1990 t/m 2005
|
VI |
Particuliere vervoerders |
2005 t/m heden
|
Bovenstaande is voornamelijk geschreven op de Nederlandse geschiedenis. Elk land heeft zo zijn eigen indeling. Kijk in de
NEM normen eens voor meer landen en hun tijdperken. Vanaf norm 800 gaat het over tijdperken.
Binnen de modelspoorhobby is er ook een keuze te maken uit deze tijdperken. Veel van de tijdperken wordt weergegeven in de catalogussen van alle modelspoorfabrikanten. Je kan een modelbaan dus altijd in een bepaalde tijd situeren, aan de ene kant beperk je jezelf op deze manier omdat je tijdperk een bepaalde tijd aangeeft, aan de andere kant creëer je wel eenheid en echtheidsgetrouwe beelden op je modelbaan.
Echter als modelspoorhobbyist ben je zeker niet verplicht om je aan deze tijdperken te houden, integendeel, een modelbaan is jou wereld en jij bepaalt hoe jou wereld eruit ziet en wat er wel of niet kan.
Tijdperken Nederland
Volgens NEM 818 met toevoeging van tijdperk VI.
Tijdperk
|
Periode
|
Jaartallen
|
I 1839 - 1925
|
a
|
1839 - 1890
|
b
|
1890 - 1917
|
c
|
1917 - 1921
|
d
|
1921 - 1925
|
II 1925 - 1947
|
a
|
1925 - 1934
|
b
|
1934 - 1939
|
c
|
1939 - 1947
|
III 1947 - 1968
|
a
|
1947 - 1953
|
b
|
1953 - 1958
|
c
|
1958 - 1968
|
IV 1968 - 1989
|
a
|
1968 - 1978
|
b
|
1978 - 1989
|
V 1989 - 2005
|
|
1989 - 2005
|
VI 2005 - heden
|
|
2005 - heden
|
Tijdperken Duitsland
Volgens NEM 806 met toevoeging van tijdperk VI.
Tijdperk
|
Periode
|
Jaartallen
|
I 1835 - 1920
|
a
|
1835 - 1875
|
b
|
1875 - 1895
|
c
|
1895 - 1910
|
d
|
1910 - 1920
|
II 1920 - 1950
|
a
|
1920 - 1925
|
b
|
1925 - 1937
|
c
|
1937 - 1950
|
III 1949 - 1970
|
a
|
1949 - 1956
|
b
|
1956 - 1970
|
IV 1970 - 1990
|
a
|
1970 - 1980
|
b
|
1980 - 1990
|
V 1990 - 2005
|
a
|
1990 - 1994
|
b
|
1994 - 2005
|
VI 2005 - heden
|
|
2005 - heden
|