Weatheren

Weatheren is eigenlijk een ander woord voor verweren. Bij weatheren draait het er om, om een model wat je bijvoorbeeld nieuw in de winkel koopt zo te bewerken dat het er uit ziet als of het al jaren dienst heeft gedaan. Het is dus erg belangrijk om goed naar het grote voorbeeld te kijken, want die is naar alle waarschijnlijkheid wel al jaren in dienst en heeft dus een hoeveelheid gebruik sporen en natuurlijk de nodige stof en roest lagen. Denk aan slijpsel van de bovenleiding of op waaiende stofdeeltjes van het ballast.

De meningen over deze stap in de modelbouw zijn erg verschillend. De een vind het erg mooi terwijl de ander het zonde vind en het ziet als een waarde vermindering van het model. Persoonlijk zie ik het als een meer waarde van de modellen, aangezien het een veel waarheids getrouwer beeld krijgt. Door een model te weatheren gaat het vaak leven en is de 'plastic look' er ook gelijk vanaf, het lijkt opeens een stuk echter.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_0d1c286d8a01-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Een nog onbehandeld model wat er nu nog erg plastic achtig uit ziet. Foto: R. Keijser

Te gebruiken technieken.

Bij het weatheren van een model zijn verschillende technieken te gebruiken. Het is ook net wat voor effect je wil bereiken en wat voor soort vervuiling je wil aan brengen. Persoonlijk gebruik ik de airbrush veel in combinatie met pigment poeders van Anita Decor. Maar dat wil niet zeggen dat ik niet bekend ben met enkele andere technieken, dus hier onder volgen nog enkele technieken en een omschrijving hier van.

wet wash
Een 'wet wash' is het in wassen van een oppervlak met zeer sterk verdunde verf. De verf is dan behoorlijk verdund zo dat het een waterige eigenschap krijgt. Deze techniek is mooi om de plastic look van bijvoorbeeld gebouwen af te halen of de voegen van een bakstenen muurtje te kleuren. Je kunt de wash gewoon laten opdrogen maar je kunt er ook voor kiezen om hem weg te deppen met een doek die niet pluist, dit is wel tamelijk belangrijk, tenzij je een pluizig model op de modelbaan wil zetten natuurlijk. Deze techniek leent zich ook mooi om een basis te leggen waarop je met de onder staande technieken op verder werkt.

dry brushen
De term 'dry brushen' is vrij vertaald 'droog borstelen' en dat klopt ook eigenlijk wel, want je doopt je kwast in onverdunde verf, niet helemaal in dopen, enkel de punt. Deze borstel je vervolgens bijna helemaal droog op een doekje of iets in die trant. En vervolgens haal je de kwast voorzichtig zonder te drukken over je model heen. Op deze manier kun je mooi de details die uitsteken aanzetten, denk hier bijvoorbeeld aan klinknagels.

pigment poeders
Met pigment poeders kun je de modellen lokaal nog net een beetje extra bewerken. Zo oogt een egaal aangebrachte basis door middel van een 'wet wash' of 'airbrush' toch net wat minder egaal. De pigment poeders kun je droog of nat aanbrengen met behulp van een kwastje. Pigment poeders zijn er van verschillende fabriekanten te koop, zo hebben Artitec, Anita decor en Tamiya verschillende soorten in het assortiment zitten.

airbrush
De airbrush is bij het weatheren uitermate geschikt om stof lagen en basis lagen aan te brengen. De airbrush is vaak ook wel alleen in te zetten om te weatheren maar vaak wordt er een mooier resultaat behaald als er een of meer van de bovenstaande technieken er naast worden toegepast.

Tip
Kijk ook eens verder dan alleen de modelspoorbouw, in de militaire modelbouw is ook erg veel te vinden over weatheren. En het voordeel daarvan is dat er op die markt erg veel interessante producten zijn te vinden om modellen mee te weatheren. Ook zijn er op diverse fora die zich op militaire modelbouw richten vaak tips en trucks te vinden, en de mooiste zijn de Step By Step beschrijvingen aangezien er daar stap voor stap word besproken hoe tot een dergelijk resultaat te gekomen.

Voorbeeld project

Om jullie te laten zien hoe ik te werk ga heb ik hier aan de hand van foto's en tekst een verslagje gemaakt. De te behandelen locomotief gaat de ACTS 513-9 worden die hier in begin getoond is, want deze lok is mijn inziens veel te schoon, daar mag wel wat stof en vuiligheid op komen te zitten. Hier onder volgt een beknopte beschrijven hoe je te werk kunt gaan.

Voorbereiding
Voor dat er ook maar een beetje verf gebruikt gaat worden gaan we eerst opzoek naar foto's van het 1:1 model, want dat is immers waar het model op moet gaan lijken. Door goed naar het grote voorbeeld te kijken en zo enkele karakteristieke patronen toe te passen kunnen een model maken of breken, het zo maar wat opbrengen van willekeurige verf is niet de bedoeling.

Kijk goed naar het grote voorbeeld, kijk bijvoorbeeld wat voor patronen je kunt ontdekken, zoals de bekende veeg op de cabine van de class 66'en. Ook belangrijk zijn de kleuren, is het roest? zand? stof? of toch roet die de sporen achter laten? Hier zijn de foto's van het 1:1 model onmisbaar voor.

Dan is het tijd om je verf opslag in te duiken en te gaan zoeken naar de juiste kleuren, of de kleuren die er in de buurt van komen. Zelf iets mengen is natuurlijk ook een optie. Persoonlijk werk ik met weather verven van Gunze, dit is een acryl verf en de kleuren zijn speciaal gemaakt voor het weatheren van modellen. De kleuren hebben dan ook namen als: roest, stof bruin, modder, zand en roet zwart. Ideaal dus. Gunze is te verkrijgen bij Airbrush Services Almere.

Kleurwissel
Voor het weatheren van deze lok wordt er gebruik gemaakt van verschillende spuitgangen, elke spuitgang heeft zijn eigen kleur. Tussen de spuitgangen(stappen) door wordt de airbrush schoon gemaakt, echter niet zo grondig als eind het eind van het project. De spuit wordt door gespoten, de verf beker schoon gemaakt en nog eens door gespoten. Als de nieuwe kleur er in zit wordt eerst nog even op een stukje papier gespoten om te checken of het goed gaat.

Beter een fout op een stuk papier dan op het model!

Stap 1
Als je alles hebt voorbereid is het tijd om de werk plek op te zoeken en alles klaar te gaan zetten. Dit houd niks meer in als de lok er bij pakken, verf opduiken en nog een keer naar de foto's kijken. Dit model ga ik overigens geheel met de airbrush behandelen.

Om te beginnen wazen we een dun en zeker niet dekkend laagje roest op het onderstel, de roest kleur is nummer H344 van Gunze. Deze laag breng ik niet te dik aan, en ook niet overal even veel. Zie de foto voor wat ik bedoel.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_306d618cdd11-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Eerste laagje is een bescheiden laagje roest. Foto: R. Keijser

Stap 2
Na een laagje roest is het tijd voor een laagje stof bruin Gunze H456. Deze breng ik wel overal aan, maar ook deze is niet dekkend. Met deze laag maak ik ook de bekende veeg op de cabine, en verder nevel ik hem over de rest van de kap heen, om de kleuren wat af te zwakken. Zie de foto voor wat ik bedoel, vergelijk deze ook maar eens met de boven staande foto dan zie je het verschil wel denk ik.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_6f7931ebd503-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Tweede laagje is een laag stof bruin over het gehele model. Foto: R. Keijser

Stap 3
En we gaan vrolijk door met de volgende kleur, kleur nummer H457 'aarde bruin'. Ook deze laag weer met beleid opbrengen. Niet dekkend opbrengen en ook niet te hoog op het model laten komen, deze kleur hou ik op het onderstel en een klein randje van de kap. Maar goed, dat is per model verschillend, het is net hoe ver je wil gaan met je verwering. Dit zal natuurlijk ook per lok verschillen en dat is juist mooi, want dat zorgt even goed voor afwisseling.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_95e0741a6b53-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Een derde laag bestaat uit aarde bruin. Foto: R. Keijser

Stap 4
We kijken eens naar het dak, Mehano heeft daar zelf een heel lichte weathering aangebracht rond de uitlaat, maar dat vind ik wat te zuinig voor een model dat er dusdanig uitziet, dus daar gaan wat wat aan doen.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_34397a26e03d-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

De weathering zoals Mehano deze heeft toegepast. Foto: R. Keijser

Voor dit klusje pak ik het pot je dat 'Roet zwart' heeft, nummer H452. Voor wat betreft de uitlaatgassen is het een kwestie van smaak, wat vind je zelf mooi, het leek mij deze keer wel mooi om deze wat heviger op te zetten. Gewoon veel lucht en weinig verf, en dan net zolang door gaan tot het gewenste resultaat behaald is.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_171945329664-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

De weathering zoals ik hem toe heb gepast. Foto: R. Keijser

Stap 5
Potjes dicht draaien, voor zo ver dit nog niet gebeurd is, en de airbrush uitsoppen. En dan genieten van je verrichte werk. Als je het een beetje in de vingers hebt dan kun je een dergelijke lok in ongeveer een uurtje weatheren inclusief het schoonmaken op het einde en tussen de kleuren door, dat valt mee toch?

Hier volgen nog twee eind foto's van dit projectje:

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_e8453da2f2f8-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Is het mooi of is het mooi? Foto: R. Keijser

Inspiratie

Hier vinden jullie nog enkele foto's van geweatherde modellen ter inspiratie en om jullie ook over te halen om jullie modellen te gaan weatheren want wees nu eerlijk, dit is toch een lust voor het oog?

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_ea2d4ea559b6-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Model & foto: R. Keijser

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_b873bb0d7002-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Model & foto: R. Keijser

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: convert: no decode delegate for this image format `' @ error/constitute.c/ReadImage/564.
convert: no images defined `/tmp/transform_d33deb5e8f00-1.jpg' @ error/convert.c/ConvertImageCommand/3235.

Model & foto: R. Keijser

Succes!