Schoonmaken: verschil tussen versies

Versie van 18 apr 2012 om 17:23

Schoonmaken, oftewel onderhoud plegen, is essentieel voor het optimale en plezierige gebruik in deze hobby. De rails, wielen, omgeving van de baan, de motor alles dient vroeg of laat schoon gemaakt te worden. In dit artikel de verschillende manieren hoe je dit zou kunnen doen. Een goede schone baan zorgt voor een goede stroomafname en die is nou juist belangrijk!

Omgeving schoonmaken

Schoonmaken van de omgeving waarin je baan staat gebeurd op de gebruikelijke manier, denk hierbij aan afstoffen met een stofdoek en stofzuigen. Wanneer we echter in de buurt komen van de modelspoorbaan moeten we toch andere middelen gaan gebruiken. Stofzuiger is eigenlijk te grof en een stofdoek blijft overal achterhangen met alle schade tot gevolg.

Huisjes schoonmaken

De huisjes maken we niet schoon met een doek, zouden we dit wel doen dan blijven we hangen in de kleine details als antennes, buitenlampjes enzovoorts. We kunnen de huisjes eenvoudig afstoffen met een soepele verfkwast. Je kan hier prima mee in de randjes komen en dus vrijwel alle stof eenvoudig verwijderen. Gebruik hier gewoon de meest simpele soepele hobby kwast voor. Zoek eens in de goedkopere winkels als Aldi, Lidl of Action.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory

Afbeelding: Busch
Schoonmaakwonder

Cyber Clean voelt zacht en koud aan, plakt een klein beetje en ruikt naar citroen. Men kan het in alle vormen gebruiken, zo kan men er een bal van rollen maar men kan het ook gebruiken voor platte oppervlakken.

Je legt Cyber Clean bijvoorbeeld gewoon op een modeltrein of huisje, je ziet dat het spul langzaam tussen de onderdelen zakt. Bij het er afhalen blijft alle stof aan dit wonder hangen, alle onderdelen aan het model blijven netjes op het model. Het materiaal maakt geen vlekken, is niet agressief voor transfers, verf of plastic.

Baan schoonmaken

Stofzuiger

Om de baan schoon te maken kunnen we de grove stof verwijderen door middel van een stofzuiger. Aangezien we bang zijn dat kleine details in de stofzuiger schieten kan men een panty over de zuigmond trekken. Alle kleine details blijven keurig netjes in deze panty hangen zodat men ze later terug kan plaatsen en niet voorgoed kwijt is.

Railgum

Afbeelding: modeltreinmarkt.nl
Railgum

Met een railgum, welke ondermeer Roco in zijn assortiment heeft, kan je snel maar eenvoudig de rails schoonmaken door simpelweg over de rails te wrijven. Je maakt nu de bovenkanten van de spoorstaven schoon. Hierop zal de wielband van een as lopen en heeft zo dus een schoon oppervlak om overheen te rijden.

Wasbenzine

Om de rails schoon te maken kan men ook gebruik maken van een doek met wasbenzine erop. Neem hiervoor geen stoffendoek maar bijvoorbeeld een katoenendoek. Even over de spoorstaven poetsen en schoon is de rails weer. Wasbenzine is bij verfzaken of bouwmarkten te koop.

Glasvezelpotlood

Een extra hulpmiddel is een glasvezel potlood, met dit potlood is het mogelijk om contacten schoon te maken van bijvoorbeeld de puntstukken van wissels. Zeker in de schaal N is dit een opmerkelijk hulpmiddel.

Schoonmaakwagen

Schoonmaakwagens zijn er eigenlijk in drie varianten. Zo heb je de wagens die gewoon de spoorstaven schoon wrijven/poetsen, de stofzuigers, de polijstwagens. Alle varianten kunnen ingezet worden voor alle soorten aansturing, dus voor wisselstroom, gelijkstroom, 2 rail en 3 rail.

Wrijf/poetswagens

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory

Afbeelding: Paul Delcour
Schoonmaakwagen Roco

Er is tegenwoordig ook een moderne manier van schoonmaken. Dit kan door gebruik te maken van een schoonmaakwagen. De bekende merken zoals Fleischmann en Roco hebben deze in hun assortiment. De wagens zien eruit als gewone wagens en kunnen dus gewoon in de reguliere treinen meerijden. Er is wel degelijk verschil met gewone wagens, onder de Roco schoonmaakwagen bevindt zich een soort van railgum welke over de spoorstaven wrijft. Onder de Fleischmannwagen zitten roterende viltjes die zo de spoorstaven poetsen.

Goedkope vervanging
Bij het gebruik van de Roco schoonmaakwagen zal de railgum slijten. Piko heeft ook railgummen in zijn assortiment welke goedkoper zijn dan die van Roco. Echter dien je hieroor wel even 2 gaatjes op te boren!

Zelf een poetswagen maken kan natuurlijk ook! Men neemt een stukje mohair. Dit is bewerkte wol van een Angora geit, prima geschikt voor het poetsen van rails. Dit is op een zelfde manier als de Roco poetswagens te gebruiken. Zelf onder een wagen zetten kan dus prima. Het mohair wagentje is destijds geproduceerd en verkocht door Het Winkeltje in Dordrecht

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Dirk Meijer Stukje mohair

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Dirk Meijer Schoonmaakwagen met mohair

Liliput heeft destijs een setje op de markt gebracht met daarin een ketelwagen welke gevuld kon worden met een schoonmaak vloeistof, denk hierbij aan bijvoorbeeld wasbenzine. De volgende foto's tonen de simpele opbouw van het wagentje. Hieraan is ook prima af te leiden om een dergelijk wagentje zelf te kunnen maken.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Dirk Meijer Sproeiwagen bovenaanzicht.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Dirk Meijer Sproeiwagen druppelopening.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Dirk Meijer Sproeiwagen op de rails

Goedkope vervanging
Bij het gebruik van de Roco schoonmaakwagen zal de railgum slijten. Piko heeft ook railgummen in zijn assortiment welke goedkoper zijn dan die van Roco. Echter dien je hiervoor wel even 2 gaatjes op te boren!

Stofzuigers

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory

Afbeelding: Dapol
Stofzuiger of polijstwagen

Daarnaast hebben we ook de beschikking over stofzuigers ingebouwd in wagens. Dapol en LUX. Ook deze kan je gewoon mee laten rijden in je trein. Ze zuigen bijna al het vuil langs en binnen de spoorstaven op zodat het niet in de motoren van de treinen kan komen.

Polijstwagens

Een polijstwagen slijpt een minimaal stukje van de spoorstaven af. Waardoor de bovenkanten van de spoorstaven mooi schoon worden. Je kan het niet vergelijken met een railgum, polijsten is nog net iets beter dan alleen gummen.

Wielen schoonmaken

Ook de wielen van een loc of treinstel hebben de aandacht nodig. Aan deze wielen koekt rotzooi aan. We kunnen dit op diverse manieren schoonmaken.

Railgum

Door van een railgum waar we de baan mee schoonmaken nu een dun plakje te snijden die de dikte heeft van een spoorstaaf hebben we een prima gummetje voor onze wielen. We houden dit stukje railgum tegen de flens van het wiel en op het loopvlak, we poetsen nu de loopvlakken schoon door de railgum heen en weer te bewegen.

Wielenreiniger

Een wielenreiniger is niks anders dan een stroomdoorlatende borstel. Je zet de wielenreiniger op de rails, daarop zet je de loc. Het materiaal in de wielenreiniger geeft de stroom van de rails door aan de wielen. Deze wielen beginnen te draaien en poetsen zich zo schoon. Ook kan je gebruik maken van een dremel om de niet-aangedreven wielen schoon te maken. Je zet dan op je dremel een borstel, dit kan een staal- of messingborstel zijn. Een paar seconden zachtjes laten draaien en je wielen zijn weer als nieuw.

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: Trix Wielenreiniger

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: /bin/bash: /usr/local/bin/convert: No such file or directory Afbeelding: ModelTreinBaan Dremel met borstel.

Wasbenzine of Remreiniger

Pak een wattenstaafje en dompel deze in de vloeistof. Wrijf nu over de flensen en de overige delen van de assen heen. Je zult zien dat ook nu het vuil verwijderd zal worden. Tevens kan je met de wattenstaafjes de stroomafname, die veelal tegen een as of buitenkant van de flens drukt, schoonmaken, want ook hier zal zich vuil ophopen wat kan zorgen voor een slechte stroomafname = slechte rijeigenschap.

Wasstraat

Men bevestigd op een plankje een stuk rails. Over dat stuk rails is een lap, gedrenkt in wasbenzine of aceton, van ongeveer 5 centimeter breed gespannen. Aan het eind van de rail plaatst men een stootblok. Je zet de loc met 1 of meerdere sets wielen op het lapje tegen het stootblok, je zorgt er wel voor dat er altijd stroomafname is. Mocht dit een probleem zijn verwijder dan de kap en sluit een voedingsbron aan met krokodillen klemmen. Nu laat je de loc rustig rijden. Door de rolweerstand schuren de wielen schoon echter zonder je wielen te beschadigen.